Hoi allemaal!

Na het luieren rond het meer van Atitlán hebben we ons maar weer eens ff van onze actieve kant laten zien. We zijn samen met Rob en Marlous via een interessante kronkelweg naar boven, langs authentieke dorpjes, geëindigd in het bergstadje Nebaj. Nebaj heeft ongeveer 10.000 inwoners op ligt op +/- 1900 meter hoogte.

Nebaj maakt deel uit van de zogenoemde Ixil-triangel. De Ixil-triangel bestaat uit San Maria Nebaj, San Juan Cotzal en San Gaspar Chajul en ligt midden in het 'Los Cuchumatanes' gebergte. Het stadje is dan ook omringd door prachtige hoge, groene bergen. Bovendien is Nebaj nog een echt Maya-dorp en zie je bijna alle meisjes en vrouwen in traditonele Maya-kleding lopen (huipiles en rebozos: de rokken en sjaals) en hebben ze pom-pommed hairbreads (geen idee hoe dit in het Nederlands wordt genoemd, maar jullie zien het wel op de foto) in allerlei kleuren door hun haar gevlochten. Het is een prachtig gezicht om al die rode rokken overal om je heen te zien. Hele modern geklede jongens met hippe kapsel naast meisjes met traditionele Ixil-kleding, een maffe combinatie.

De taal die gesproken wordt is een van de vele Maya talen; het Ixil en verstaan ze moeilijk spaans. Zo had ik een hele discussie met een Ixil-vrouwtje over hoe een kers in het spaans genoemd werd. Ik wist dat het iets met een c was en ze bleef maar manzana roepen wat appel betekent. Ik liet haar het plaatje van het snoepje zien en zei dat dat toch echt geen appel was maar ander fruit: een kers dus! Nou ja, we zijn er uiteindelijk niet uit gekomen want ze bleef maar volhouden dat een kers in het spaans een appel werd genoemd.... Toen we later buiten waren zei Rob tegen mij: ¨waarschijnlijk begreep ze je hele vraag niet eens en kan ze geen spaans. Weet je nog dat er hier heel veel mensen zijn die helemaal geen spaans spreken of verstaan maar alleen Ixil?¨ Was ik dus helemaal vergeten, het kwam niet eens in mij op dat ze misschien wel niet zo heel goed Spaans kon. En misschien wel niet eens kan lezen en/of schrijven. Stom, stom! Ik voelde me heel lullig. Maar door dit soort situaties besef je wel heel goed dat dit een echte Ixil omgeving is waar Spaans minder vanzelfsprekend is dan in andere gebieden.

In de hooglanden (traditionele Ixil dorpjes) wordt op school les gegeven in Spaans, Ixil en Engels. Maar de volwassenen hebben alleen maar Ixil geleerd dus velen spreken daarom dus geen of amper spaans. Ook zijn er veel jongeren van rond de 20 die slecht spaans verstaan en/of spreken. De gidsen hebben ons een paar woordjes in Ixil geleerd maar het is echt n hele moeilijke taal met net als in het Quechua (door de Inca's gesproken) veel komma's bevat midden in de woorden waardoor je helemaal de draad kwijtraakt.

Het gebied rondom Nebaj is het zwaarst getroffen door de burgeroorlog, die van '81 tot '96 heeft plaatsgevonden in Guatemala. Er heerst nog erg veel armoede. De bevolking is erg sceptisch tegenover de regering. Toen in ´96 een pact van vrede werd getekend werden er ook heel veel beloftes gedaan die volgens de gidsen nog niet waar zijn gemaakt.

Wat we alle 4 heel erg grappig vonden in Nebaj is dat wij niet alleen onder de indruk waren van hen, maar zij ook van ons. We waren zo´n beetje de lokale attractie in Nebaj ha ha!! Er zijn bijna geen toeristen, dit merkte je vanaf het moment dat we daar aankwamen. Iedereen vond ons erg interessant en bleef ons maar aankijken en naar ons lachen en zwaaien ha ha!!

De 1e dag zijn we met zn viertjes naar een waterval gelopen. Heel weinig verkeer, weinig mensen en stilte. Tijdens deze wandeling kwamen we langs mooie glooiende heuvels met minder mooie huisjes. De huisjes waren helaas niet meer dan veredelde schuurtjes. Het grotendeel van de bevolking in en rond Nebaj zijn boeren. Je ziet dan een paar koeien staan en die houten schuurtjes en dat is dan alles wat deze mensen hebben. Ook al hebben we inmiddels al veel arme mensen en belabberde huisjes gezien het blijft vreselijk om te zien, elke keer weer. Je kunt je gewoon niet voorstellen dat mensen gelukkig kunnen zijn in zulke situaties. Na een gesprek met onze lokale gids de volgende dag legde hij uit dat de mensen die op het platteland wonen (bijvoorbeeld Cocup: een gehucht van 150 families waar we de volgende dag heen zijn gelopen) heel erg gelukkig zijn. Het enige was ze nodig hebben is voldoende eten voor de hele familie en dat hebben ze. Iedereen heeft een stukje grond waar alles op wordt verbouwd wat ze nodig hebben. De mensen leven vrij op hun eigen stukje grond, hebben genoeg geld om spullen te kopen die ze zelf niet kunnen produceren, halen hout uit het bos en meer hoeven ze niet. Overal, rond elk dorp zie je jong en oud met gigantische bossen hout op hun rug lopen. Ze kunnen gas kopen, maar een gasfles is bijvoorbeeld na een week op en met 8 kilo hout kunnen ze anderhalve maand doen. Je ziet zelfs hele oude opa en oma-tjes de steile berg opsjouwen met 8 kilo hout op de rug! Het is moeilijk voor te stellen dat dit voor deze mensen echt genoeg kan zijn. De gids vertelde ook dat wij natuurlijk niet meer zo zouden kunnen leven omdat wij veel meer luxe gewend zijn. Moet je je voorstellen dat je de halve dag bezig bent met de was van 7 mensen handmatig te doen! Voor ons lijkt zo´n leven ongelofelijk zwaar zonder wasmachine, zonder electriciteit, zonder keuken, zonder douche. Maar deze mensen hebben het nooit gehad en kennen dit makkelijkere leven vol luxe natuurlijk niet. En alle mensen die we tegenkwamen waren zo vriendelijk en zagen er zeker niet depressief uit dus het zal toch wel echt zo zijn. Stom is dat eigenlijk hè? Wij vinden het dan zielig voor hen dat ze zoveel moeten missen, maar zo zien wij dat. Wij zien het als missen, maar zij missen het helemaal niet. Zij vinden de mensen die in Nebaj wonen zielig. Die mensen die allemaal dicht op elkaar wonen en geen eens een eigen stukje grond hebben! Veel mensen zijn tijdens of na de burgeroorlog hun bergdorpjes uitgevlucht naar Nebaj en alles kwijt geraakt. De gids vertelde dat veel van deze mensen heel ongelukkig zijn omdat ze niet meer hun eigen stukje grond hebben met een huisje en niets meer voor zichzelf kunnen verbouwen. En ze zouden met alle liefde willen ruilen met de mensen die in de omringende bergen wonen! Zo zie je maar weer, dat gelukkig zijn en een goed leven hebben vele betekenissen kan hebben...

Na de wandeling zijn we hebben we een wandeltour door het stadje gedaan met een lokale gid om alle heilige Maya plekken te bezoeken. Er zijn 4 publieke plekken om Maya rituelen en ceremonies uit te voeren; eentje voor de zieken, eentje voor de moeders van pasgeboren kindjes en zwangere vrouwen , voor een goede oogst en eentje op het kerkhof om de verjaardagen van de doden te vieren.

De dag erna hebben we onze 2e tour gedaan. Dit was een flinke steile wandeling naar het dorpje Cocup waar ik eerder al over vertelde. Onderweg veel boeren gezien die hun land aan het verbranden waren om het vruchtbaar te maken. Overal in het land worden op dit moment vuurtjes op t land gestookt. Dit was volgens de gids ook de oorzaak van de ¨mistige¨ lucht en waarom we geen mooi uitzicht hadden (nee nog steeds niet, in heel Guatemala nog geen strakblauwe lucht gezien....) Wij hebben zo onze twijfels over deze bijzondere theorie :-)

We hebben een traditionele Maya lunch gehad bij een familie thuis. De lunch bestond uit soep van een soort spinazie-achtige groente met ei. Ik zag het somber in maar het was heerlijk! We werden op hele kleine stoeltjes geplaatst en de familie ging aan de kant op de grond zitten en wachten totdat wij waren uitgegeten. Het was heel interessant om hun ¨keuken¨ van binnen te zien. De keuken bestond uit wat takken en een kastje van hout. Verder stond er nog een tafeltje met een plastic bak wat fungeerde als gootsteen. Zeg maar erg ¨back-to-basic¨ :-)

Het was een vermoeiende (qua lopen) en interessante tour. Veel dingen geleerd over de Ixil mensen. Daarna zijn we via Rio Azul weer terug naar Nebaj gelopen. Onderweg kwamen we nog voetballende jongetjes tegen die heel graag op de foto wilden. Ze smeekten om een foto. Nou daar had ik natuurlijk helemaal geen probleem mee hi hi. Zie de gekke bekken als resultaat :-)

Op een gegeven moment hadden Gerben en ik het wel een beetje gehad met wandelen (inmiddels was het wel een kilometertje of 14 ofzo, terwijl de tour 9 km zou zijn!). We zouden de bus pakken als ie langs zou komen maar er kwam een nog leuker vervoermiddel langs! Gelukkig was er een man zo aardig om ons een rit aan te bieden achter in de bak van zn pick-up. Het leek ons altijd al leuk om n keertje à la Peking Express te reizen:-) Wat dan weer niet zo à la Peking Express was dat we achteraf wat geld moesten betalen ha ha!!

´s Avonds voor de laatste keer met onze NLse reisgenootjes gegeten want de volgende dag vertrok onze bus om 5 uur ´s ochtends richting Cobán. We zouden met openbaar vervoer rechtstreeks naar Coban gaan maar aangezien we ook al verhalen hadden gehoord dat de weg opgebroken was en dat het 3 maanden zou duren voordat we er langs konden hadden we hier een hard hoofd in. Hoe dit is afgelopen lezen jullie in het volgende verhaal. (Wat een geweldige cliffhanger weer hè hi hi!!)

Hasta la próxima historia!!