Buenas tardes!

We hebben La Paz (weer) achter ons gelaten. Nu waren we echt voor de laatste keer in La Paz. We zijn denk ik ongeveer 9 dagen in totaal in de hoofdstad geweest. Was niet echt de bedoeling maar zeker geen spijt van. We hebben een goed gevoel over gehouden aan La Paz ondanks dat we het eigenlijk niet een hele mooie stad vinden. Ik bedoel, er zijn niet echt heel veel mooie pleinen of gebouwen (tenminste niet dat wij hebben gezien) De toeristische plek van de stad (waar wij hebben geslapen) vonden we heel chaotisch maar ik persoonlijk ook heel gezellig. De hele dag door drukte van die vieze stinkbusjes, (die uitlaatgassen is wel echt iets waar we een hekel aan kregen daar) schreeuwende mensen, souvenierverkopers, indiaanse vrouwtjes die je omver beuken met hun brede rokken en kindjes op de rug. Het is een wirwar van geuren, kleuren en verschillende mensen. Misschien had ik dit al verteld, maar hoe de stad tegen de wanden van de bergen is gebouwd is echt geweldig! We hebben een uitzichtpunt bezocht midden in de stad en we konden een mooi stuk van de stad zien, maar viel ons toch een beetje tegen. Maar ja, dat kon natuurlijk ook niet anders. Het mooiste uitzicht is van bovenaf maar we hadden geen tijd meer om naar boven te gaan. Toen we vrijdagmiddag op weg gingen naar Oruro reden we met de bus nog wel bovenlangs en heb toen nog wat fotos (de komma doet het niet op dittoetsenbord...)kunnen schieten. Maar erg lastig van uit een rijdende bus....

We hebben nog een stadwandeling gedaan van 3 uurtjes. Door de straten van de zwarte markt en de heksenmarkt, waar je lamafoetussen kan kopen. Deze foetsussen moeten je geluk brengen. Allerlei beeldjes en gedroogde kruiden kun je daar kopen. Natuurlijk kon ik me niet bedwingen en heb nog n beeldje van pachmama - moederaarde gekocht. Ook zijn we nog naar het cocamuseum geweest. Een heel klein museum met heel veel leeswerk. Maar heel erg interessant, heel veel dingen geleerd over de cocahandel en het effect van buitenlandse bemoeienis en het verband met cocaine. Plaza Murillo is een van de mooiste pleinen van La Paz. Daar ook nog een tijdje met een schoenenpoetser gesproken over zijn leven. Er waren nog 3 schattige indiaanse kindertjes muziek aan het maken. Ik dacht oh daar wil ik n foto van en ff filmen, t was zo schattig en grappig want ze zongen heel vals. Dus ik leg heel braaf al geld neer van te voren. Want vorige ervaringen heeft geleerd dat ze heel boos worden als je fotos maakt en dan geld willen - ook al gaan ze zelf staan optreden op straat, maar dat terzijde. Dus brave toerist als ik was, ik leg het geld alvast neer en pak mijn camera. Draaien die voorheen zo schattige indiaantjes zich gewoon om!Ik was erg geirriteerd. Ik zo:Waarom draaien jullie je nou om, ik heb toch betaald? Komt moeders eraan en neemt de kinderen mee. Ik was zo pissig!!! Heb daar ff lekker staan bekvechten met die moeder. Dat slaat toch nergens op!? Ik doe precies wat ze willen, zoals t hoort, ik betaal netjes. Zij staan daar omdat ze geld willen verdienen. Maar omdat ik een gringo ben, vinden ze dat ze maar zo belachelijk tegen mij kunnen doen. TSSSSSSSSS!!!!! Maar wat ik ook schreeuwde en discussieerde ze gaf niet toe! En het belachelijkste was nog wel, dat nadat ik 5 minuten heel boos naar haar had staan staren, terwijl de kindjes verderop alweer aan het spelen waren, die asociale moeder een andere toerist (wel een boliviaanse natuurlijk) mooi fotos liet maken van haar schattige kroost! Grrrrrrrr!!!! Deze frustratie moest ik nog ff kwijt.. :-)

Oh ik vergeet nog helemaal te vertellen over onze HELSE busrit vanuit Rurrenabaque naar La Paz!! Zoals jullie weten zijn we met het vliegtuig naar de Amazone gegaan. Om geld te besparen en om ook de andere manier van vervoer van het regenwoud naar de Altiplano te ervaren hebben we gekozen om met de bus terug te gaan. Nou dat was een erg verkeerde beslissing..... de domste beslising ooit mag ik wel zeggen! OK, we hebben heel veel geld bespaard maar dat is ook het enige. We hebben natuurlijk al vele soorten bussen meegemaakt de afgelopen 3 maanden maar deze was toch wel het toppunt, of dieptepunt moet ik eigenlijk zeggen. De hele rit zou ongeveer 18 uur duren waarvan alleen de laatste 2 uur op asfalt zou zijn. Nou dat hebben we wel eerder meegemaakt, dus geen probleem dachten we. Je hebt zandwegen en je hebt zandwegen.... Het begon al zodra we Rurrenabaque verlieten, we stuiterden 2 meter de lucht in. Echt waar, onze zitvlakken raakten de stoel niet meer, zulke dikke kuilen in de weg! Eerst vonden we het natuurlijk nog best wel lollig,we hadden echt zoiets van wat is dit dan?! We moesten ons gewoon vasthouden aan de leuning en de stoel voor ons ha ha! Maar op een gegeven moment verging het lachen ons wel. Een gigantische kuil, wij vlogen de lucht weer in, ik met mn bovenbeen keihard tegen een harde metalen punt, Gerben met zn elleboog tegen een metalen strip bij het raam. Gerben had gewoon een dikke bloedende snee in zn elleboog!! Toen vonden we het dus NIET meer lollig! Pleisters op elleboog, vest tussen mijn dijbeen en de stoel en de komende 18 uur de leuning en stoel omklemmen om de harde klappen op te vangen.

En alsof dit nog niet erg genoeg was, voelden we ons ook niet lekker. Nou ja, eerst had ik alleen maar last. De 2 mooie dagen in het oerwoud bij Mashaquipe waren voor mijn maag niet zo bevordelijk helaas. Alles wat ik at kwam er vloeibaar weer uit, om het netjes te zeggen. Ik had dus haast niets gegeten die hele dag, ik durfde niet omdat we 18 uur in de bus zouden zitten en geen wc aan boord hadden. Het enige wat ik at die dag op de 2 eetstops waren witte rijst en crackers. Gerben had nog geen last van zijn maag, maar omdat gerben nogal last heeft van wagenziekte en hobbels en bobbels in de weg dan niet echt een aanrader zijn, at hij ook maar witte rijst met mij mee. Gerben was bang om misselijk te worden als hij teveel zou eten.

Als we ook maar konden slapen in de bus zou de tijd zoveel sneller gaan. Maar denk je dat dat lukt als je om de 5 minutenuit je stoel wordt gelanceerd? NEE. Het was een vreselijke lange pijnlijke rit. En ongelofelijk die Boliviaanse kindertjes! Die gingen gewoon op een kleedje op de grond liggen in het gangpad en ronken maar.. echt waar, gewoon indiepe slaap. Ook moeders met kleine kindjes op hun schoot te stuiteren, beide gewoon in dromenland. We hebben er met verbazing naar gekeken. Er lag een meisje van 6 op de grond naast mij, die zag ik gewoon wegstuiteren onder haar moeders stoel vanaf het gangpad en ze sliep gewoon door ha ha!!! Weer een bewijs van hoe verwend wij toch zijn.... Maar we hebben het natuurlijk allemaal wel overleefd en zijn een beetje bont en blauw aangekomen in La Paz. We kwamen smorgens om 7 uur aan en zijn meteen op zoek gegaan naar n hostel. Meteen op bed gegaan en de hele middag daar ook niet meer uitgekomen. Nadat Gerben de hele dag ookamper had gegeten begon hij ook last te krijgen van zn maag. Dat gehobbel heeft vast ook niet meegeholopen. :-)

We hebben nog een tour in La Paz gedaan. En dat is wel de meest bijzondere, vreemde, beetje enge tour ooit denk ik. Toen we in de Amazone waren hoorden we al verhalen dat je de staatsgevangenis van La Paz kon bezoeken. Op zich is het niet toegestaan, maar ja met omkoperij kom je een heel eind he :-) Het scheen heel bijzonder te zijn in de gevangenis (San Pedro) Je kon dus gewoon een tourtje boeken, wat gewoon betekent veel te veel geld geven zodat de politie het door de vingers ziet dat de toeristen rondlopen in de gevangenis. Het leek Gerben heel interessant en wilde heel graag naar San Pedro. Ik was iets minder enthousiast. Het zijn toch zware criminelen. (dacht ik, achteraf blijkt dat heel veel mensen misschien wel onschuldig zijn maar die gewoon 2 jaar in de gevangenis moeten wachten tot hun zaak uberhaupt voor komt!) Ik vond t n beetje het gevaar opzoeken zeg maar. Ik vond het ook wel interessant maar om nou met een niet officiele tour via wat vage figuren een gevangenis vol met drugsmokkelaars, drugsverslaafden, moordenaars en verkrachters rond te lopen, hmmm... daar had k zo mn bedenkingen bij. We waren een beetje aan t rond lopen en we waren in de buurt van het plein tegenover de gevangenis (de gevangenis ligt gewoon midden in de stad, met hele zwakuitziende muren vond ik....) dus zijn we daar maar ff n kijkje gaan nemen. Wezagen een lange rij mensenvoor de gevangenis staan die op bezoek wilden en 1 toerist. Toen dacht ik helemaal: Ik ga daar dus echt niet naar binnen! Als er nou nog n groep van 20 toeristen stonden dan was t wat anders. Toen we over het plein liepen kwam er meteen n hele vaaguitziende engelse vrouw (beetje smoezelig mens...) naar ons toe of wede gevangenis in wilden. Ze vertelde dat er al een groep binnen was en daar zouden we dan zo bij kunnen aansluiten. Er zouden bewakers met ons meelopen. Ik vroeg haar nog of het legaal was om via deze tour de gevangenis in te gaan. Toen zei ze: Het is niet toegestaan, maar het mag van de politie. Ha ha!! We mochten alleen geen fotos maken, alleen op bepaalde plekken als de zogenaamde gids dat aangaf. (Achteraf heb ik me als de vertrouwde Japanner kunnen uitleven en zelfs stiekem fimpjes gemaakt met het fototoestel hi hi) Nou, het voelde wel iets minder eng toen ik hoorde dat er bewakers mee zouden. En toen ik hoorde dat er allemaal vrouwen en kinderen rondlopen dacht ik, wat kan er mis gaan? Ik wist natuurlijk wel wat er mis zou kunnen gaan; dat je er bijvoorbeeld niet meer uitkomt en dan in n gore enge Boliviaanse gevangenis vastzit, of dat je een mes tussen je ribben krijgt, of dat je beroofd wordt....en zo kan ik nog wel ff doorgaan :-) De vrouw verzekerde ons dat het echt veilig was en dat de gevangenen ons niets doen omdat zij dankzij ons geld een beter leven daar binnen hebben. We hebben toen toch besloten naar binnen te gaan, ook al bleef ik een erg zenuwachtig gevoel hebben hoor! We moesten naar een mannetje met blokjesblouse gaan en die zou ons naar binnen brengen.

Eenmaal binnen werden we meteen een klein stinkerig donker kamertje ingeduwd. Toen dacht ik: oh God, waarom ben ik ook alweer naar binnen gegaan?? Gerben kreeg nummer 11 op zn pols gestempeld en ik nummer 10. Gerben kreeg nog een extra stempel zodat ze konden zien dat hij geen gevangene is. Ik dacht: Ik wil ook zo´n stempel, ik hoor hier ook niet. Maar toen moest de man lachen, want er zitten alleen mannelijke gevangenen daar. Alle vrouwen en kinderen mogen in en uit lopen. Maf he? We werden naar onze gids gebracht.

Ik moest heel erg lachen eigenlijk toen ik hem zag, want hij zag er heel gladjes uit. Colbertje, lichte spijkerbroek en hele donkere zonnebril. Ik zou heel graag een foto van hem op de site zetten maar aangezien hij een gevangene is doen we dat maar niet. We wisten dus ook niet dat onze gids een gevangene was. We dachten wel,goh, zou zo n maffiamannetje kunnen zijn. Later hoorden we dus ook dat hij al 8 maanden gevangen zat.. OK, dus onze gids was een crimineel ha ha. We noemen zn naam maar niet, k zal m in de rest van t verhaal wel Smokkie noemen, maar vertellen niet waar hij voor is opgepakt :-)

Dus wij, nog 10 ander toeristen en Smokkie op pad door de gevangenis. Oh ja, achteraf hoorden we nog dat de tours een tijdje stil hadden gelegen vanwegen een incident dat er wat moorden waren gepleegd. We waren weer de eersten die naar binnen gingen. Gelukkig hoorde ik dat achteraf :-) We kregen een hele uitgebreide tour door alle secties. En jullie geloven het misschien niet, maar het was echt helemaal niet eng eigenlijk. Deze gevangenis is gewoon te bizar voor woorden! Het is een complete miniwereld binnen muren. Alle mannen mogen hun vrouwen,vriendinnen en kinderen bij zich hebben. Omdat de man vaak de kostwinner is, en als hij dus in de gevangenis zit de vrouw en kinderen geen inkomsten hebben mogen ze bij hem in de cel wonen. Dat geloof je toch niet!? Wat is het nut dan van een gevangenis..... We hebben zelfs gehoord dat sommigen er vrijwillig zitten omdat ze het in de gevangenis beter hebben dan buiten. En dat ging ook door mij heen toen we daar liepen. OK, tis het Hilton niet natuurlijk, maar ik heb leefomstandigheden gezien en huizen gezien van mensen in de stad en afgelegen dorpjes die er viezer, armer en triester uitzagen dan de cellen in de gevangenis. Het was lang niet zo smerig als ik had verwacht. Tuurlijk af en toe stonk het vreselijk naar pis maar vergeleken met heel veel andere plekken in Bolivia was t niet eens zo heel erg. Heel veel vrouwen wonen daar dus maar mogen gewoon naar buiten, gaan boodschappen doen, bij familie op bezoek, brengen de kinderen naar school en gaan dan aan t eind van de dag de gevangenis weer in. Er zijn ook allemaal winkeltjes in de gevangenis. Heel veel gevangenen maken bijvoorbeeld iets om te verkopen, zoals speelgoeautootjes, voorwerpen van koperdraden en houten speelgoed. Sommigen hebben een hele werkplaats in de cel, wel heel klein natuurlijk. Maar tis net alsof ze daar gewoon verder leven, zo maf. Veel gevangenen zijn kapper, alhoewel ik denkik dat ze dat pas zijn geworden binnen de gevangenismuren aangezien de meesten erg lelijke kapsels hadden ha ha! Heel veel vrouwen beginnen een restaurantje, winkeltje of naaiateliertje in de gevangenis om zo toch wat geld te verdienen en ja ik denk ook om de tijd te doden daar binnen.

Ze hebben een biljarttafel, monopoly, tv met films en hun eigen voetbalcompetitie. Elke sectie heeft een eigen team van 6 voetballers. Maar verder hebben ze eigenlijk geen sportfaciliteiten. Ik had ook allemaal van die brede lichamen a la 50 Cent verwacht ha ha, maar nee hoor in San Pedro zitten niet veel brede kerels. Wat laten wij ons toch ook altijd beinvloeden door die Amerikaanse films he :-)

Tis zo onwerkelijk als je daar rondloopt; iedereen loopt gewoon vrij rond. In sommige secties hebben de gevangenen gewoon hun eigen sleutel en doen ze savonds hun eigen cel op slot. We hebben daar ook 2 uur rondgelopen en we hebben werkelijk waar geen enkele bewarer gezien! Erzitten ongeveer 1500 gevangenen en 50 bewakers....tjsa... Oh ja en de bewakers die wij hadden tijdens de tour waren ook gewoon gevangenen. Een van de bewakers, was nog maar 25 ofzo, die zat vast omdat hij iemand had doodgereden terwijl hij dronken was. Hij moest hiervoor 15 jaar de gevangenis op zn 17e. Maar hij mocht er misschien gauw uit omdat hij zich goed had gedragen, door middel van studeren en naar de kerk te gaan (??raartochdat je alleen maar naarkerkdiensten hoeft te gaan en je mag een paar jaar eerder naar huis...) 80 % van de gevangenen zit daar vanwege drugs. Maar dat is dus volgens de politie. Er is een nieuwe wet dat je iedereen mag oppakken en in de gevangenis mag zetten totdat bewezen is dat hij onschuldig is.. Er zitten dus heel veel mensen die zeer waarschijnlijk helemaal niets hebben gedaan. Dat is toch wel heel erg.

Wat mij ook opviel is dat ze eigenlijk allemaal heel vriendelijk waren. Wij haddenverwacht met schuine gezichten te worden aangekeken en dat we veel geschreeuw over ons heen zouden krijgen. Ik had ook wel verwacht dat sommige mannen misschien opdringerig zouden zijn naar de vrouwelijke toeristen. Dat zie je dan altijd in die Amerikaanse films he :-) Maar dat was dus helemaal niet zo. Ze waren op een paar uitzonderingen na heel vriendelijk. Heel veel kwamen ook naar ons toe om hun koopwaar aan te bieden. Ik heb er nog een armbandje gekocht. Het maakt hun leven wat draagelijker daar. Achteraf dacht ik, ja misschien was t ook wel n seriemoordenaar ofzo. Die had ik eigenlijk niet willen helpen. Maar het was nog n hele jonge jongen en misschien zat hij wel onschuldig vast...

Iedereen verdient natuurlijk aan ons. We moesten 250 Boliviano betalen (ongeveer 25 euro) per persoon. Echt belachelijk veel geld hier! Maar al dat geld wordt natuurlijk verdeeld over de politie, de bewakers, Smokkie en de rest gaat naar de secties om bijvoorbeeld reparaties van te doen. Zo werd ons verteld....ik vraag het me af.

Smokkie vertelde heel veel over hoe het er daar aan toe gaat. Alle cellen moeten gekocht worden. Toch ook zo raar! Word je opgepakt door de politie, moet je je eigen cel kopen! Maar er zijn dus verschillende secties binnen de gevangenis (de buitenlanders zitten in een aparte sectie, wij zaten in de Boliviaanse afdeling) en cellen met verschillende prijsklasses. Sommige cellen kosten 200 amerikaanse dollars (waarom het niet in Boliviaans geld is geen idee.) sommige kosten 300 of 400 dollars. Je mag ook gewoon een eigen cel bouwen.. ja dat kan in San Pedro allemaal. Af en toe zie je dan een cel bovenop het dak gebouwd. In eerste instantie wordt je gewoon een cel ingegooid die je moet delen met 30 andere mannen ofzo. Maar ja als je 20 jaar moet zitten, kan het wel uit om een eigen cel te kopen natuurlijk. Smokkie heeft bijvoorbeeld een cel gekocht in een andere sectie en verhuurt zijn cel nou aan n collega-gevangene hi hi. Hoe meer geld je hebt hoe zo´n betere cel je je dus kunt veroorloven en dus in een betere sectie. Er worden bewakers ingehuurd door secties om hun sectie te bewaken. Want er wordt natuurlijk nog wel eens wat ¨gekibbeld¨ tussen de secties.

Een paar dagen voordat wij er waren was er volgens mij ook nog iemand neergestoken in het gangetje waar wij liepen...ieks.. En de tours hadden een tijdje stil gelegen, dat was omdat er een man 30 anderen had vermoord en die was overgeplaatst naar deze gevangenis. Zoiets was het, weet t niet meer precies....

Er is ook n zwembad, ik dacht goh wat luxe. Ze hebben hier gewoon n zwembad in de gevangenis. Maar blijkt dat dat meer voor lichamelijke straffen is.. Toch n ander idee dan ik had bij het zwembad. Ik dacht nog wel: goh, hij is wel wat aan de kleine kant ha ha! Smokkie vertelde ons dat er een gevangene was geweest die een klein meisje had verkracht die bij haar vader in de gevangenis woont. Toen de anderen daar achter kwamen hebben ze hem dus in dat zwembad vermoord door zijn hoofd tegen de bodem van het zwembad te beuken tot zijn hoofd was gespleten.Dat dacht ik ook nog; Jeetje, zit je hier met al dat schorriemorrie en dan wonen je kinderen daar tussen. Dat wil je toch ook niet. Maar ja, de kindjes lijken er weinig last van te hebben. Ja, ze weten natuurlijk ook niet beter. Maar het is zo tegenstrijdig, zie je daar allemaal criminelen lopen vol met duizenden tatoos en dan zie je zon schattig meisje met vlechtjes in schooluniform met roze rugtasje.. Zo´n vreemde wereld binnen deze gevangenis. De kindjes spelen en rennen rustig rond daar.

De bewaker vertelde dat als er ruzie wordt gemaakt dat ze dat ´s nachts doen en nooit als er kinderen in de buurt zijn...tsja...of dat nou in de praktijk echt zo werkt?

Achteraf dus een hele interessante rn indrukwekkende ervaring. En eigenlijk helemaal niet zo eng als verwacht. Het meest onwerkelijke was nog wel dat Smokkie ons vertelde dat er werd verteld dat je drugs kon kopen in San Pedro, en dat dat echt belachelijk was en totale onzin natuurlijk. Wij hadden ook al van andere backpackers gehoord dat ze je aan het eind van de tour, laten we zeggen, poedersuiker aanbieden. Ik dacht echt, dat kan toch niet waar zijn? Tijdens de tour beweerde Smokkie dusbij hoog en laag dat dat echt dikke onzin was en datde mensen die dat zeiden bedriegers zijn. Nou, de tour was op zn eind en we gingen naar n klein kamertje met deur. Dat was de enige kamer waar we rustig konden praten zonder dat anderen meeluisterden zei Smokkie. Wij, de toeristen, keken elkaar allemaal nbeetje aan van, wat doen we hier?Na onsbedankt te hebben zegt Smokkie letterlijk; ik dwing jullie nergens toe, ik veroordeel niemand. De een houdt er van en de ander niet. Dus als jullie wat¨suikerpoeder¨ willen kopen en hier gebruiken kan dat. Ik wou echt bijna uitschreeuwen; WAT¨?????? Hoor ik dit echt??? Toen was het duidelijk tijd om weer naar buiten te gaan ha ha! !

Een gevangene heeft nadat hij uit San Pedro kwam een boek geschreven over het leven in deze gevangenis. Als jullie geinteresseerd zijn; het boek heet ¨Marching Powder¨ Het schijnt heel interessant te zijn. En dit warenonze laatste avonturen in de Boliviaanse hoofdstad....

Ps. de nieuwefoto´s staan onder La Paz !